Planbaten

Ruimtelijke uitvoeringsplannen kunnen onroerende goederen herbestemmen van onbebouwbare naar bebouwbare zones of omgekeerd. Hierdoor kunnen private eigenaars een aanzienlijke vermogenswinst realiseren (of een aanzienlijke vermogensschade lijden).

Indien bijvoorbeeld onbebouwbare gronden zoals bos, overig groen of landbouw worden herbestemd tot woonzone, zone voor bedrijvigheid of recreatiezone, dan wordt er een planbatenheffing ingevorderd. De planbatenheffing is een belasting op de meerwaarde die een perceel krijgt door een bestemmingswijziging.

Er zijn enkele uitzonderingen op de planbatenregeling. Er is bijvoorbeeld geen planbatenheffing verschuldigd (niet limitatief):

• Indien de bestemmingswijziging niet voor gevolg heeft dat voortaan een omgevingsvergunning kan verkregen worden die voor de inwerkingtreding van de bestemmingswijziging niet verkregen kon worden; 
• Indien de bestemmingswijziging betrekking heeft op minder dan 25% of op minder dan 200 m² van het perceel;

• Indien het perceel waarop een vergunde zonevreemde woning of bedrijf staat, wordt bestemd voor woningen of bedrijven;
• Indien het perceel, begrepen in een niet-vervallen verkaveling, bestemd voor woningbouw, een voor woningbouw geëigende bestemming krijgt ten gevolge van het gewijzigde plan.

De belasting wordt geheven ten aanzien van de (blote) eigenaar van het perceel bij de inwerkingtreding van het ruimtelijk uitvoeringsplan, maar wordt overgedragen bij kosteloze overdracht van het perceel (schenking of testament).

Er zijn ook enkele gevallen waarin de betaling van de planbatenheffing wordt opgeschort. Er is bijvoorbeeld een opschorting wanneer het perceel zal onteigend worden of wanneer de Raad van State het ruimtelijk uitvoeringsplan dat aanleiding geeft tot planbatenheffing heeft geschorst of als het perceel uitmaakt van een definitief gesloten brownfieldconvenant (niet-limitatieve opsomming).

De aanslag moet pas voldaan worden op het ogenblik dat de eigenaar de meerwaarde van de grond effectief realiseert, bijvoorbeeld bij verkoop van de grond of binnen de zes maanden na de verkrijging van een omgevingsvergunning. Wie binnen het jaar na het versturen van het heffingsbiljet betaalt, kan tot 15 % vermindering verkrijgen (bonificatie).

De planbatenheffing bedraagt tussen 1% en 30% van de geschatte meerwaarde van het perceel. De meerwaarde wordt progressief belast per schijf.

Als u niet akkoord gaat met de aanslag, bijvoorbeeld omdat u meent dat u recht heeft op een vrijstelling, dient u (tijdig) een gemotiveerd bezwaarschrift in te dienen. Moest de aanslag per vergissing zijn geheven, kan u – zelfs na de bezwaartermijn – een verzoek tot ambtshalve ontheffing indienen.

Heeft u een planbatenheffing gekregen en bent u niet akkoord met de aanslag? Contacteer zeker ons kantoor.